Phim Tâm Lý: Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5) - Báo tiến đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai vàng (5)Cập nhật: cụm từ hai, 29/9/2014 - 10h31'

Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai vàng (4)
Huyền thoại về những Pơtao đừng ngai (3)
Huyền thoại về những Pơtao không trung ngai rồng (2)
Huyền thoại phăng những Pơtao chẳng ngai rồng

* Bài cuối: Khép lại một huyền thoại

(Cadn.Com.Vn) - tã lót mặt trời có chửa rọi ánh sáng đầu tiên trên ngọn núi Chư tớ Yang, người dân làng Plei Ơi chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại của buôn làng. Bởi lần này chiếc gươm thần của Vua Lửa được chuyển về “chỗ ở” mới khang trang hơn, được bảo sang̉n tốt hơn và cũng là buổi lễ cuối cùng khép lại một huyền thoại về các Pơtao.

Buổi cúng cuối cùng

4 giờ sáng, làng Plei Ơi (xã Ayun Hạ, H. Phú Thiện) vẫn còn mộng mị ngủ dù họ biết rằng ngày ni tại nhà bà Kpăh H’Nhik – vợ của Pơtao Apui Siu Luynh (vị Vua Lửa đời thứ 14) sẽ diễn ra nghi lễ trọng đại. Chốn đây, que gươm thần còn lại cuối cùng trong suốt 3 thanh gươm của Vua Lửa, Vua Gió và Vua Nước truyền tụng bấy bấy lâu. Thế nhưng mà, để diện kiến que gươm thần này thì số người cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay khiến chúng mình càng háo hức. Dù đây là sự kiện mang ý nghĩa trọng đại với dân làng song tịnh chả một bóng người, chỉ có một số người già trong suốt làng lục đục đi tìm Rơ Lan Hieo – người phụ tá cuối cùng của Vua Lửa đời thứ 14. Ông là người duy nhất còn lại biết các bài cúng, biết xin Yang chuyển que gươm về vệ̀a điểm mới mà được Nhà nước xây dựng trong suốt khuôn viên cụm di tích Plei Ơi thẳng tính dưới chân núi Chư tớ Yang.

Rơ Lan Hieo đằng các lễ vật khấn bài cúng gươm lần cuối cùng – khép lại miền huyền thoại Pơtao Apui.

Hỏi ra mới biết, trẻ con, phụ nữ tuyệt đừng dám đến gần mthir ia (lều để gươm của vua). Bởi lẽ trong suốt đời sống tâm linh của họ, gươm thần là vật linh thiêng, chỉ có người già, người có oai tín mới được tiếp cận diện kiến gươm thần. Trẻ em, phụ nữ lại gần về sẽ bị đau dù́m. Chiếc trống, chiếc chiêng, ghè rượu là bảo vật truyền trải qua nhiều đời Vua Lửa bấy lâu nay nằm phí phạm lạnh trong căn nhà của Rơ Lan Hieo giờ được phủi lớp bụi dày đưa tiễn xuống chuẩn bị tặng buổi lễ. Nhìn chiếc trống, chiếc chiêng từng vang vọng trong suốt các buổi cúng, Rơ Lan Hieo mắt đăm đăm nhìn xa xăm: “Đây là buổi cúng gươm cuối cùng mà Hieo thực hiện. Từ đây trở béng, Hieo đừng cúng nữa đâu! Mình giò phải là Pơtao Apui, mình chỉ cúng một lần này thôi!”.

Que gươm thần (chỉ còn vòng đai đồng) cùng các “que gươm cận vệ” khác.

Bên căn chòi đã cũ chỗ để que gươm thần của Vua Lửa, Rơ Lan Hieo tiến hành dọn dẹp chuẩn bị các thủ tục cho bài cúng. Vóc dáng nhỏ bé, Rơ Lan Hieo vác cây mác dùng để đẻ trâu trong suốt các buổi cúng bắt đầu tiến hành ngờ lễ. Mà lại lượng mác hàng chục năm đừng dùng tới đã cùn, mồ hôi ướt đẫm trên trán Hieo mà con trâu vẫn chửa chảy máu. May có một số người Tày cùng ngụ cư ở làng Plei Ơi chả ngại dạo cử đã xúm vào cùng phụ Rơ Lan Hieo xẻ thịt con trâu tặng kịp giờ cúng.

Ghè rượu được u vào, con heo, con gà cũng đã được xẻ thịt. Cẩn trọng, Rơ Lan Hieo hút rượu từ ghè vào đong vào chiếc bao phủ́n đồng cổ được truyền trải qua bao đời Vua Lửa. Sau đó, ông lấy từ trong túi xách ra một củ giống củ riềng xắt từng miếng nhỏ hòa chung vào tủ́n rượu rồi Rơn Lan Hieo lẹ tặnǵng cất vào túi. Người phụ tá tặng buổi cúng là Oi Phơ kính cẩn dùng lá chuối nhúng vào đậýn đồng rắc lên tay Rơ Lan Hieo và Rơ Lan Hieo cũng làm ngược lại như vậy biếu Oi Phơ. Tò mò, chúng mình hỏi thì Oi Phơ tặng biết: đó là củ Jrao hchich mà tiếng Jrai ngờ̃a là “rửa sạch tội gò̃i”, trước mỗi lần cúng gươm thần đều phải rửa sạch những dẫu uế trên người tham gia buổi cúng. Đồng thời, Rơ Lan Hieo vừa khấn vừa “rửa sạch” biếu cái trống, cái chiêng của Vua Lửa và xung vòng vèo căn biếùi để gươm thần.

Rơ Lan Hieo – đưa tiễn gươm về “chỗ ở” mới.

Diện kiến gươm thần

Vừa tưới rượu cùng củ Jrao hchich quanh quéo lều, Rơ Lan Hieo bắt đầu lầm rầm khấn bằng tiếng Jrai và một lúc sau ông trèo lên căn biếùi lấy xuống một bọc vải trắng đựng que gươm, một cái gùi đã bắt đầu mục nát. Từ trên lều cao, Rơ Lan Hieo chật vật với chiếc gùi nặng đựng nhiều vật của Vua Lửa, mà tuyệt nhiên Oi Phơ – người phụ tá buổi cúng chẳng dám đến gần. “Chỉ có Rơ Lan Hieo mới được chạm vào que gươm, chạm vào các vật của Pơtao Apui thôi”, Oi Phơ giải thích.

Trải tấm chiếu giữa đất, Rơ Lan Hieo bắt đầu lấy những đồ vật vốn là vật bất ly cơ thể của các đời Vua lửa: một chiếc nhẫn đá, một rìu đá cổ, một khẩu súng hỏa thạch sùng nhỏ (chẳng có đạn), một chiếc vổ̀ lô bằng đá, một chiếc chén đá, một chiếc phủ́n đồng... Và những mẩu đá thạch anh nhỏ khác. Lần giở tấm vải trắng cuộn tròn đã ngả màu và mục, Rơ Lan Hieo cẩn trọng dùng hai tay nâng lần lượt 4 thanh gươm ra, tất cả đã đều hen gỉ và không có vỏ gươm. Cầm thanh gươm chỉ có đai gươm bằng đồng còn vốn những huơ văn của lửa và nước quyện nhau nhưng lưỡi gươm cũng đã gỉ sét, Rơ Lan Hieo giới thiệu đây chính là gươm thần và 3 que gươm tê là “pô vai long rneng gieo”: 3 gươm cận vệ. Chúng trui quá sững sờ bởi que gươm thần vẩu mưa, gọi gió truyền sang hàng trăm năm với 14 đời Vua Lửa cũng phải cam chịu số phận của thời buồng.

Khu quần thể di tích Vua Lửa làng Plei Ơi dưới chân núi Chư tui Yang.

Cẩn trọng từng tí một, ông Hieo lại dùng hai tay đặt từng que gươm cũng như các đồ vật khác của Vua Lửa một lên tấm vải trắng mới. Chiếc tủ́n đồng lại được Rơ Lan Hieo hút đầy rượu cần và gọt củ Jrao hchich vào mà lần này, Rơ Lan Hieo lấy mỗi miếng thịt nhỏ được cắt từ bộ phận: cù nhây, tim, thịt nách của 3 con vật cúng tế: trâu, heo, gà bỏ vào đậýn đồng. Đủ các thâủ tục trên, Rơlan Hieo lần lượt tưới rượu lên thanh gươm mà như lời ông giải thích là biếu gươm thần “ăn” và rửa sạch gươm thần. Đồng thời, Oi Phơ cũng bệ vốn liếng sang̉ tim trâu, phần đùi thịt trâu đặt trước chỗ ngồi cúng của Rơ Lan Hieo. Nến được thắp lên, Rơ Lan Hieo ngồi xếp bằng, hai tay chắp lại như vái, miệng bắt đầu khấn: “Ơi Yàng, ơi Pơtao Apui, ơi thần hàng ngàn, hàng vạn. Hôm nay chúng tôi dưng lễ một con trâu, một con heo, gà, ghè rượu cầu xin, thông suốt báo đến các thần lẻ biết. Chúng tao xin phép các Pơtao Apui biếu dân làng Plei Ơi chuyển gươm thần về chốn ở mới, chốn chân núi Chư tớ Yang. Chúng tao cầu xin các vị thần, các Pơtao cho người làng sức khỏe, hòa thuận, mưa thuận gió hòa”.

Dứt lời khấn, Rơ Lan Hieo lặng lẽ cuốn tấm vải trắng bọc tất cả gươm thần cũng như các “gươm cận vệ khác”, những đồ vật của các Pơtao Apui qua các đời truyền lại được ông Hieo đặt vào chiếc gùi mới. Vai đeo gùi, hai tay đỡ niu những báu vật cuối cùng còn lại của các đời Vua Lửa, Rơ Lan Hieo về bộ từ căn tặng̀i, tổ sang trọng ruộng rẫy bước về núi Chư tôi Yang – nơi đó huyện Phú Thiện đã xây dựng căn nhà để gươm trong quần thể di tích Vua Lửa Plei Ơi. Mắt nhìn thẳng, bàn chân bước từng bước từ tốn, Rơ Lan Hieo dải qua cánh đồng đeo gươm thần về “nơi ở” mới. Trời còn nắng bỗng chốc gió nổi lên, mây kéo tủ khuất ánh mặt trời như ở cõi khác các Pơtao Apui đang dõi theo buổi lễ cuối cùng này.

Minh Tân

			97 lượt xem

Trường đoản cú khóa can dự:

Huyền thoại
Pơtao
không ngai vàng

Gửi bình phẩm luận ngữ bạn

(*)Hụi và thằng :
()()Địa chỉ Email :
mạng điện thoại :
Địa chỉ :
Nội dung bình luận :(*)
(*)Mã xác nhận :

Cạc tin tưởng cũ hơn

»Mưa Huế
»Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Bài chòi dân phòng miền Trung
»Huyền thoại về những Pơtao giò ngai (4)
»Điểm dừng chân nơi Phố cổ
»Ngày 3-9 hằng năm là Ngày Âm nhạc Việt trai
»Dự án Làm phim 48 giờ thâu hút 100 nhóm làm phim trẻ
»Huyền thoại về những Pơtao chớ ngai (3)
»Bao giờ có phim truyện về miền Trung?
»Cậu bé Đà Nẵng băng qua 3000 thí đẻ choán ngôi vì chưng vô địch Giọng hát Việt Nhí Co.Opmart 2014
»nâng cao chất lượng, hiệu sang̉ trong sáng tạo văn học nghệ thuật

Phim Tâm Lý

Chủ Nhật, 28 tháng 9, 2014

Văn hóa văn nghệ,Huyền thoại về những Pơtao không ngai vàng (5),Huyền thoại về những Pơtao chứ ngai (5) - Báo tiến đánh an TP Đà Nẵng: CADN Online- Kết đấu niềm tin

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét